STUDIM PËR NJË PAPË

Nga Francis Bacon

Mendoj se, shumica e njerëzve që kanë besime fetare, janë shumë më interesant sesa njerëzit që thjesht e jetojnë jetën përvjedhshëm, të tërhequr. Ata jetojnë me një pushtet total, me këndvështrimet e tyre fetare dhe si pasojë e kësaj nuk i bëj dot ballë admirimit, por edhe përçmimit tim për ta.

Francis Bacon, një nga piktorët më të shquar të shekullit të XX-të, është magjepsur nga ideja e portretizimit të figurës së Papës, duke iu rikthyer kësaj teme në mënyrë të përsëritur, përgjatë dy dekadave. Shpesh, duke e paraqitur papatin si një figurë të paqëndrueshme e të munduar, ku Francis duket se ka gjetur tek figura e Papës një tezë mesmerizuese të tragjedisë dhe të madhështisë; njeriun në të gjithë shpalosjen e tij.

Duke e filluar në vitin 1949-të me pikturën ’Koka Nr. 6’, portreti i Bacon-i për Papën, nga çastet më të gjata dhe monumentale të karrierës së tij, duke e filluar me ’Papa Nr. 1’ ishte e para nga gjashtë pikturat që Bacon realizoi në vitin 1961, si përgatitje për ekzpoitën e tij retrospektive me Muzeun Tate, Londër që u hap në paranverë të viti 1962 me kritika të jashtëzakonshme. ’Studimi për Papën Nr. 2’, që tani është pjesë e koleksionit të Muzeve të Vatikanit, në qytetin e Vatikanit, ekspozimi retrospektivë i punimeve të Bacon-it me Tate, vulosën staturën e Baconi-t si një nga talentet më të jashtëzakonshme të gjeneratës së tij.

Për këtë realizim Bacon-i ka gjetur frymëzim të madh tek Diego Velazquez. Fiksimi i Bacon-it me portretin e Papës, të realizuar nga Velazquez, çuan në riinterpretimin e veprës së mjeshtrit në një mënyrë më të dhunshme për vetë kohën e tij. Bacon-i e mbushte murin e studios së tij me fotografi të ndryshme të cilat ai i përdorte si një material burimor. Portreti i Papës nga Velazquez-i jo vetëm që është një portret madhështor, por edhe një nga pikturat më të rëndësishme dhe madhështore të të gjitha kohërave.

Paraqitja e Bacon-it për Papën, reflekton reputacionin e tij. Ai ishte i akuzuar për nepotizëm, makutëri dhe shtypje të armiqve të tij. Vlerat morale të papatit paraqiten në zgavrat e shformuara dhe shtrembërimet e syve dhe me një kokë si ajo e një kufome. Ashtu si, në origjinalin e Velazquezi-t, kërcënimi që paraqet ky Papë, është tejet i prekshëm, i dukshëm. Studimi për Papën Nr. 1, është pamohueshmërisht i mbushur me tension, me një imazh të një force të jashtëzakonshme, por edhe me një fare ndjesie parehatie. Ajo hedh dritë mbi pushtetin e errët dhe të thellë, si edhe shërben si shembull i shkëlqyer i korpusit të veprave të jashtëzakonshme të Francis Bacon.