Reshjet intensive të shiut po shndërrohen gjithnjë e më shumë në një kërcënim real për banesat dhe bizneset në Shqipëri. Ndryshimet klimatike, infrastruktura e pambrojtur dhe rritja e ndërtimit pa planifikim po e shtojnë rrezikun e përmbytjeve të papritura. Çdo vit, dhjetëra familje dhe kompani përballen me dëme të konsiderueshme materiale, shpesh të vështira për t’u përballuar pa masa paraprake dhe një plan emergjence.
Ky artikull ofron udhëzimet kryesore se si të veproni para, gjatë dhe pas vërshimit të ujërave për të mbrojtur shtëpinë ose biznesin tuaj.
1. Si të përgatitemi para përmbytjes
Kontrolloni dhe mirëmbani sistemet e drenazhimit
-
Pastroni rregullisht ulluqet, kanalet e shkarkimit dhe tubacionet.
-
Sigurohuni që rruga e ujit të mos jetë e bllokuar nga mbeturina, gjethe apo ndërtim i paautorizuar.
-
Në bizneset që kanë parkingje nëntokësore, verifikoni pompat e ujit dhe funksionimin e tyre.
Izoloni derën kryesore dhe bodrumet
-
Vendosni barriera uji (sandbags ose mbrojtëse plastike) pranë hapjeve të ulëta.
-
Mbyllni këputjet e mundshme ku uji mund të depërtojë, si p.sh. rreth dritareve të bodrumit.
Siguroni pajisjet elektrike
-
Vendosini pajisjet elektrike mbi nivelin e tokës.
-
Mos mbani në dysheme pajisje si: UPS, modema, kuti elektrike, kasa fiskale, printera, frigoriferë të vegjël etj.
Dokumentoni pronën tuaj
-
Bëni fotografi dhe video të pajisjeve me vlerë.
-
Ruani faturat dhe dokumentet financiare në formë digjitale për çdo rast.
Sigurimi i pronës
-
Sigurimi nga përmbytjet është një nga mënyrat më efektive për të mbuluar humbjet financiare.
Për familjarët dhe bizneset, një policë sigurimi mund të jetë ndryshimi mes një situate të menaxhueshme dhe një krize ekonomike afatgjatë.
2. Çfarë të bëjmë gjatë përmbytjes
Mos rrezikoni jetën për të shpëtuar sende materiale
-
Mbyllni energjinë elektrike dhe gazin nëse uji po afrohet.
-
Largohuni në një vend të sigurt nëse niveli i ujit rritet me shpejtësi.
Shmangni kontaktin me ujin e ndotur
-
Uji i përmbytjes mund të ketë substanca të rrezikshme, mbeturina, derivate apo baktere.
-
Mos ecni zbathur ose me sandale.
Mbroni dokumentet dhe pajisjet kritike
-
Ngrini në katet e sipërme pajisjet teknike, serverët, arkivin apo kasat.
Njoftoni autoritetet
-
Kontakt me emergjencat civile dhe ndiqni udhëzimet zyrtare.
-
Mos përdorni automjetin nëse rruga është e mbuluar nga uji.
3. Hapat që duhen ndjekur pas përmbytjes
Mos hyni në ambient përpara se të jetë i sigurt
-
Prisni derisa autoritetet të deklarojnë zonën të qëndrueshme.
-
Shmangni kthimin në shtëpi apo në biznes nëse ka rrezik rrëshqitjeje, energjie elektrike të pakontrolluar ose dëmtim strukturor.
Dokumentoni dëmet menjëherë
-
Fotografoni çdo dëm material.
-
Regjistroni hollësisht sendet e dëmtuara dhe nivelin e ujit.
Pastrimi dhe dezinfektimi
-
Hiqni ujin e tepërt me pompa ose mjete manuale.
-
Përdorni dezinfektues për të parandaluar mykun dhe infeksionet.
-
Ajrosni ambientet për disa ditë.
Kontrolloni pajisjet elektrike
-
Mos i ndizni pajisjet pa u kontrolluar nga një specialist.
-
Uji i përmbytjes mund të shkaktojë qark të shkurtër dhe dëmtime serioze.
Aplikoni për dëmshpërblim (nëse keni sigurim)
-
Raportoni dëmin në kompaninë e sigurimit sa më shpejt.
-
Ndiqni procedurën e kërkuar duke dorëzuar dokumentet përkatëse.
Përmbytjet nuk mund të parandalohet plotësisht, por këshillat e mësipërme mund të ndihmojnë çdo familje ose biznes të minimizojë dëmet dhe të mbrojë pronën. Përgatitja, kujdesi dhe reagimi i shpejtë janë elementët kryesorë për të kaluar situata të tilla me sa më pak pasoja.
Në një realitet ku ndryshimet klimatike po e bëjnë motin gjithnjë e më të paparashikueshëm, mbledhja e masave parandaluese dhe sigurimi i pronës janë tashmë domosdoshmëri – jo luks.


